Ból kręgosłupa, mrowienie w kończynie dolnej czy osłabienie mięśni to częste powody wizyty w gabinecie fizjoterapeuty. Dolegliwości bólowe pleców mogą być wywołane przez szereg powodów, które trudno ustalić bez prawidłowo poprowadzonej diagnostyki różnicowej na pierwszej wizycie konsultacyjnej. Jednym ze schorzeń u pacjentów zgłaszających się z bólem kręgosłupa czy mrowieniem kończyny dolnej będzie rwa udowa.

Nerw udowy – gdzie się znajduje? Jaka jest jego rola?

Nerw udowy (z łac. n. femoralis) to jeden nerwów splotu lędźwiowego, który wychodzi na poziomie L2-L4 kręgosłupa i daje zarówno unerwienie czuciowe, jak i ruchowe dla kończyn dolnych. Mięśnie, które są zaopatrywane przez nerw udowy to: m. biodrowo-lędźwiowy, m. grzebieniowy, m. krawiecki  i m. czworogłowy uda. Natomiast poprzez gałęzie skórne przednie i nerw udowo-goleniowy zaopatrywane czuciowo przez nerw udowy są obszary przodu uda (około 8 cm poniżej więzadła pachwinowego).

Przebieg nerwu udowego jest na przedniej stronie kończyny dolnej. Nerw udowy zaczyna swój bieg pomiędzy mięśniem lędźwiowym większym, a mięśniem biodrowym, aby następnie przejść pod więzadłem pachwinowym w kierunku uda. Dalej nerw udowy podąża wraz z mięśniem krawieckim do przyśrodkowej części kolana, aby kontynuować swój przebieg aż do przyśrodkowej części stopy.

Czym jest rwa udowa?

W literaturze naukowej wyróżnia się kilka rodzajów rwy. Pacjent do gabinetu fizjoterapeutycznego zgłasza się najczęściej z rwą kulszową. Rzadziej spotykana jest rwa udowa czy rwa barkowa. Niezależnie od jej rodzaju opis tej przypadłości jest taki sam. Rwa to zespół korzeniowy, który powstaje na skutek ucisku lub podrażnienia nerwu na dowolnym jego przebiegu. Objawem rwy jest uczucie mrowienia, drętwienia czy ból na poziomie unerwienia odpowiadającemu danemu mięśniowi poniżej miejsca ucisku.

Rwa udowa to ucisk na nerw udowy, a miejscem kolizji jest najczęściej okolica kręgosłupa. Dyskopatia czy inne patologie krążka międzykręgowego mogą spowodować ucisk na korzenie nerwowe nerwu udowego. Kiedy się tak dzieje? Przede wszystkim przy zespołach przeciążeniowych kręgosłupa czy wykonaniu nagłego i gwałtownego ruchu w odcinku lędźwiowym. Ważna zatem jest odpowiednia diagnostyka, która potwierdzi problem korzeniowy. Fizjoterapeuta dysponuje testami prowokacyjnymi, które pomogą ustalić źródło problemów. Dodatkowo równie ważna jest ocena czucia i badanie siły mięśniowej. Jeśli problem jest poważniejszy konieczna będzie również wizyta u neurologa czy neurochirurga.

Rwa udowa zaczyna się najczęściej od stanu ostrego Są to pierwsze dni/tygodnie, kiedy pojawia się nagły ból o dużym nasileniu. Następnie rwa udowa przyjmuje postać przewlekłą, która może trwać znacznie długo, ale za to charakteryzuje się dużo mniejszą skalą nasilenia bólu. Niemniej jednak dolegliwości bólowe w dalszym ciągu są obecne. Faza ostra to moment, kiedy warto spróbować wprowadzić właściwie dobraną rehabilitację, aby wspomóc naturalne procesy samoleczenia organizmu.

Fizjoterapia u pacjentów z rwą udową

Rehabilitacja uda to jeden ze sposobów leczenia rwy udowej oprócz leczenia farmakologicznego czy leczenia operacyjnego. Podjęcie fizjoterapii jest dobrym rozwiązaniem niezależnie od rodzaju koniecznej interwencji lekarskiej. Odpowiednio dobrane techniki fizjoterapeutyczne pozwolą zmniejszyć i usunąć dolegliwości bólowe oraz inne niepokojące objawy. Co więcej, rehabilitacja prowadzona jest nie tylko jako leczenie skutków, ale głównie jako działanie na przyczynę, która doprowadziła do pojawienia się rwy udowej.

Jakie są zadania fizjoterapii w przypadku rwy udowej?

• działanie przeciwbólowe
• zmniejszenie stanu zapalnego przez użycie technik drenażowych
• poprawa ruchomości na danym segmencie kręgosłupa
• wzmocnienie siły mięśniowej
• poprawa kontroli tułowia
• edukacja pacjenta

Co więcej, jak już zostało wcześniej wspomniane, fizjoterapia działa na przyczynę, czyli długofalowa praca z pacjentem pozwoli na tyle poprawić jego świadomość własnego ciała i poprawić wzorce ruchowe, aby zmniejszyć ryzyko ponownego pojawienia się rwy udowej.