W organizmie człowieka znajduje się wiele kaletek maziowych, lecz niektóre występują w tak specyficznych miejscach, że częściej ulegają  uszkodzeniom.  Ich rolą jest ochrona przed nadmiernym wzajemnym ocieraniem się tkanek oraz umożliwienie wykonywania płynnych i swobodnych ruchów, stąd też wynika ich lokalizacja w ciele. Najczęściej występują między kośćmi a mięśniami, ścięgnami czy skórą.

Czym jest zapalenie kaletki ścięgna Achillesa

Kaletka głęboka ścięgna Achillesa znajduje się pomiędzy kością piętową a ścięgnem Achillesa.    Produkuje maź, która nawilża chrząstkę stawową, chroniąc tym samym staw przed procesami degeneracyjnymi  i zmianami zwyrodnieniowymi.

Zapalenie kaletki maziowej  jest nieprzyjemnym i ograniczającym sprawność fizyczną schorzeniem. Najczęściej rozwija się między 15. a 50. rokiem życia u osób pracujących w niedogodnych pozycjach oraz sportowców nieodpowiednio przygotowanych do aktywności fizycznej. Wiąże się z podrażnieniem kaletki przez narośl występującą na pięcie lub ucisk ciasnego obuwia.

Objawy zapalenia kaletki maziowej

Charakterystycznym objawem zapalenia kaletki jest:

• ból  stawu, silniejszy w trakcie ruchu,
• obrzęk w jej obrębie,
• zaczerwienienie i ocieplenie okolicy skóry,
• lokalna tkliwość,
• sztywność okołostawowa i zmniejszenie ruchomości stawu,
• czasami pogorszenie stanu ogólnego (gorączka, dreszcze).

Przyczyny zapalenia kaletki maziowej

Wśród przyczyn najczęściej wymieniane są:

• mikrourazy okolicy tylnej stawu skokowego,

• przeciążenia stawu  (wykonywanie intensywnych ćwiczeń siłowych, niewłaściwe wykonywanie ćwiczeń),

• uderzenia i upadki,
• infekcje okolicy kaletki,

• noszenie zbyt ciasnych butów,
• choroby zapalne (reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów, dna moczanowa),
• brak odpowiedniej regeneracji chrząstki stawowej,
• występowanie wyrośli kostnej na kości piętowej (deformacja Haglunda).

Diagnostyka zapalenia kaletki maziowej

Rozpoznanie zapalenia kaletki opiera się na wywiadzie, badaniu fizykalnym i RTG. Aby potwierdzić obecność płynu w kaletce i wykluczyć  inne schorzenia wykonuje się także USG. Badaniem krwi lub pobranego płynu stawowego wyklucza się z kolei obecność infekcji.

Leczenie zapalenia kaletki maziowej

Celem leczenia zapalenia kaletki jest łagodzenie stanu zapalnego i bólu, eliminacja infekcji oraz utrzymanie zakresu ruchu  i zapobieganie powikłaniom i nawrotom choroby.

Leczenie zapalenia kaletki maziowej obejmuje:

• farmakoterapię – niesteroidowe leki przeciwzapalne (doustnie lub  miejscowo w formie maści, lub żelu), antybiotykoterapia w przypadku infekcji lub bezpośrednie zastrzyki z glikokortykosterydów do chorej kaletki,

• odpoczynek, unikanie lub modyfikowanie czynności powodujących zapalenie i ból,
• odciążenie chorej okolicy,
• terapię manualną stawu, tkanek miękkich ukierunkowaną na mobilizację, rozluźnienie okolicznych struktur w celu pobudzenia krążenia i szybszej regeneracji,
• autoterapię w domu (rolowanie z użyciem wałka do masażu lub piłeczki),
• ćwiczenia lecznicze (wykonywane po ustąpieniu fazy ostrej) pod postacią ćwiczeń rozciągających przykurczone grupy mięśniowe, ćwiczeń izometrycznych zwiększających siłę mięśniową oraz ćwiczeń poprawiających stabilizację i stymulację nerwowo-mięśniową,
• masaż tkanek głębokich,
• kinesiotaping,
• terapię PNF, dla przywrócenia prawidłowych wzorców ruchowych,
• zmianę noszonego obuwia.

Jeśli leczenie zachowawcze zapalenia kaletki  nie przynosi efektów należy wziąć pod uwagę leczenie chirurgiczne, polegające na nakłuciu kaletki i usunięciu z niej płynu. W nawracających zapaleniach uszkodzoną kaletkę maziową można usunąć.

Podsumowanie

Kaletka maziowa jest niezwykle ważną strukturą w organizmie. Jej zapalenie utrudnia ruch ścięgien i mięśni, a w konsekwencji doprowadza do dysfunkcji aparatu ruchu.  Nieleczone zapalenie kaletki może prowadzić do przewlekłych zmian w strukturze ścięgna Achillesa oraz usztywnień stawu skokowego. Zapobieganie chorobie powinno uwzględniać  wyeliminowanie czynników ryzyka z czynności dnia codziennego, pracy i aktywności fizycznej. Przed rozwinięciem się zapalenia kaletek maziowych chronią również ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie, zachowanie prawidłowej postawy ciała lub jej korekcja oraz stosowanie przerw w pracy wymagającej niewłaściwego ułożenia ciała.