Najczęstszą przyczyną bólu pięty są stany zapalne ścięgna Achillesa, jego kaletki lub okolicy guza piętowego. Te ostatnie określane są deformacją lub piętą Haglunda. Wszystkie te zaburzenia zlokalizowane są na tylno-górnej powierzchni kości piętowej i należą do tzw. zespołów przeciążeniowych. Często te patologie współistnieją ze sobą, bądź są konsekwencją innych patologii. Pięta Haglunda dotyczy najczęściej osób młodych, aktywnych fizycznie, które podczas treningów używają mocno dopasowanego obuwia (np. biegacze, tancerze, piłkarze ręczni, itd).

Czym jest pięta Haglunda?

Pięta Haglunda to deformacja tylnej części kości piętowej polegająca na przeroście tylnej i
tylno-górnej części guza piętowego. Początkowo powstała narośl kostna nie sprawia żadnych problemów, jednak z czasem może podrażniać kaletkę głęboką ścięgna Achillesa oraz samo ścięgno, doprowadzając do trwałych jego uszkodzeń (zmian degeneracyjnych i zwapnień). Nieleczona deformacja może znacznie ograniczyć aktywność fizyczną i codzienne funkcjonowanie.

Objawy pięty Haglunda

Symptomy choroby mogą być różne oraz mniej lub bardziej typowe. Do najbardziej charakterystycznych objawów zaliczane są:

• silny, pulsujący ból okolicy pięty szczególnie rano lub podczas chodzenia czy biegania,
• wyczuwalne zgrubienie na tylnej powierzchni pięty,
• obrzęk okolicy pięty,
• ból po zmianie butów z letnich na zimowe,
• trudności w poruszaniu się w obuwiu całkowicie zakrytym,
• zaczerwienienie skóry w okolicy zgrubienia i jej większe ocieplenie,
• powiększenie obrysu guza piętowego,
• widoczne utykanie w czasie chodu.

Przyczyny pięty Haglunda

Chociaż dokładna etiologia choroby nie jest znana, do jej rozwoju mogą przyczynić się następujące czynniki:

• noszenie zbyt ciasnego obuwia lub butów ze sztywnym zapiętkiem,
• urazy okolicy pięty,
• zbyt intensywny wysiłek fizyczny przeciążający okolicę pięty i ścięgno Achillesa,
• predyspozycje genetyczne,
• zaburzenia hormonalne,
• nieprawidłowa budowa anatomiczna kości piętowej (np. płaskostopie, tzw. wysokie podbicie),
• obecność tocznia układowego czy reumatoidalnego zapalenia stawów,
• szpotawość tyłostopia oraz przykurcz ścięgna Achillesa.

Diagnostyka pięty Haglunda

Ponieważ ból okolicy pięty nie jest jednoznaczny z występowaniem pięty Haglunda, dlatego dla postawienia właściwego rozpoznania konieczne jest przeprowadzenie badań klinicznych i obrazowych. Wykonywane jest badanie palpacyjne i testy prowokacyjne (np. test ścisku dwoma palcami – uciśnięcie guza piętowego w okolicy wyrośli kostnej), którego pozytywny wynik stanowi dodatkowe potwierdzenie obecności deformacji Haglunda. W dalszej kolejności wykonuje się zdjęcie RTG w celu wykluczenia obecności jałowej martwicy kości piętowej, a przy podejrzeniu uszkodzeń ścięgna Achillesa USG lub rezonans magnetyczny.

Leczenie pięty Haglunda

W leczeniu pięty Haglunda stosowane są różne metody, które obejmują zarówno postępowanie zachowawcze, jak również chirurgiczne.

Leczenie zachowawcze

Leczenie zachowawcze skupia się na wprowadzaniu zmian pozwalających zmniejszyć dolegliwości bólowe. Należą do nich m.in.:

• stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych lub iniekcje leków sterydowych do kaletki głębokiej ścięgna Achillesa,
• ograniczenie prowokującego rozwój choroby wysiłku fizycznego,
• odpoczynek w czasie zaostrzenia objawów,
• używanie wygodnego obuwia, które nie uciska pięty lub noszenie obuwia bez pięt,
• odpowiednio wyprofilowane wkładki ortopedyczne poprawiające ustawienie stopy,
• modyfikacja  wysiłku fizycznego,
• rehabilitacja stopy pod postacią:

• ćwiczeń rozciągających ścięgno Achillesa w celu minimalizacji drażnienia go przez zdeformowany guz piętowy,
• czynnych ćwiczeń stopy oraz stawu skokowego,
• terapii manualnej ścięgna Achillesa oraz mięśni łydki,
• fali uderzeniowej ESWT,
• laseroterapii wysokoenergetycznej,

Leczenie chirurgiczne

Leczenie chirurgiczne pod postacią artroskopii, wdrażane jest przy braku skuteczności leczenia zachowawczego. Podczas operacji możliwe usuwana jest narośli, a jej mało inwazyjny charakter   minimalizuje ból pooperacyjny i ogranicza ryzyko wystąpienia powikłań. Zabieg pozwala też w    krótszym czasie od jego zakończenia rozpocząć rehabilitację, dzięki czemu Pacjent szybciej wraca do zdrowia. Po zabiegu stopa wymaga czasowego unieruchomienia i odciążenia.

Podsumowanie

W przypadku deformacji Haglunda prawidłowe rozpoznanie i wczesne rozpoczęcie terapii stanowią podstawę do zachowania sprawności fizycznej. Jest to tym bardziej istotne, że schorzenie bywa często mylone z zapaleniem ścięgna Achillesa, ostrogą piętową czy jałową martwicą kości, których przyczyny powstania są inne.