Zamrożony bark – częsta przyczyna bólu barku
Staw ramienny jest na trzecim miejscu ze struktur najbardziej podatnych na urazy, szczególnie wśród osób aktywnych fizycznie. W klasyfikacji urazów wyprzedzają go tylko staw kolanowy i staw skokowy. Ból barku może pojawić się podczas wykonywania czynności dnia codziennego, uprawiania sportu jak również podczas snu, co znacznie obniża jakość życia. Leczenie wymaga postawienia prawidłowej diagnozy. Jest to o tyle skomplikowane, że wykonując ruch ręką uruchomiona zostaje cała obręcz barkowa (staw ramienny, staw barkowo-obojczykowy, staw mostkowo-obojczykowy oraz ślizg łopatki). Dysfunkcja jednej struktury przekładać będzie się więc na nieprawidłową pracę kolejnych struktur powodując efekt domina. Najważniejsze jest by szybko zatrzymać ten efekt. Ze względu na różnorodność struktur tego regionu, które mogą ulec dysfunkcji wyróżniamy wiele uszkodzeń. Jednym z nich jest zamrożony bark.
Na czym polega jednostka chorobowa “zamrożony bark”?
Zamrożony bark to schorzenie powodujące unieruchomienie barku wskutek stanu zapalnego torebki stawowej. Stan ten może pojawić się po mikrourazach spowodowanych szarpnięciem; po zabiegach operacyjnych, po których konieczne jest długotrwałe unieruchomienie kończyny górnej (w opatrunku gipsowym, opatrunku/kamizelce Desaulta bądź temblaku). Może pojawić się po przebytym urazie mechanicznym, jak również wynikać z charakteru wykonywanej pracy – szczególnie w pracy wymagającej ciągłego uniesienia i utrzymywania kończyn górnych nad głową. Jest także częstą przyczyną przewlekłego bólu barku.
Objawy kontuzji obręczy barkowej
Głównym objawem zamrożonego barku jest sztywność i ograniczenie ruchomości czynnej i biernej w stawie ramiennym we wszystkich kierunkach – unoszenie i opuszczanie kończyny górnej, ruchy rotacji wewnętrznej i zewnętrznej oraz ruch odwiedzenia, który manifestuje się dużym, nagłym bólem. Ból pojawia się również w spoczynku i znacznie nasila się w nocy zwłaszcza podczas spania na „zajętej stronie”. W okolicy mięśnia nadgrzebieniowego pojawia się uczucie wzmożonego napięcia mięśniowego, a wykonywanie podstawowych czynności dnia codziennego takich jak np. mycie się, czesanie, ubieranie, ruchy kierownicą podczas jazdy samochodem stają się bardzo uciążliwe i bolesne.
Trzy fazy zamrożonego barku
Schorzenie to dotyczy około 5 % populacji (szczególnie kobiet w wieku 40-60 lat ). Występuje u ludzi chorujących na cukrzycę (10-19% populacji chorych na cukrzycę), nadczynność tarczycy, chorobę niedokrwienną serca. Często występuje u osób narażonych na ciągły stres. W przebiegu wyżej wymienionych chorób, szczególnie w przebiegu cukrzycy proces leczenia zamrożonego barku jest długotrwały i niejednokrotnie niemożliwe staje się całkowite wyleczenie i odzyskanie pełnego zakresu ruchomości w stawie.
- Faza zamrażania – trwająca 1-8 tygodni
Początkowo ból pojawia się w trakcie czynność dnia codziennego, który pacjent interpretuje jako przeciążenie. Następnie dochodzi do ograniczenia ruchomości. Zdarza się czasem, że kolejność wystąpienia objawów jest odwrotna. W pierwszej fazie dochodzi do ograniczenia ruchu rotacji zewnętrznej. Ból nasila się w nocy i uniemożliwia pacjentowi spanie na zajętym barku.
- Faza zamrożenia – trwająca od 9 – 16 miesięcy
W fazie tej narasta sztywność i ograniczenie ruchomości we wszystkich kierunkach. Dla pacjenta kłopotliwe i bolesne staje się wykonanie podstawowych czynności jak np. zapięcie biustonosza, związanie włosów czy zmiana biegu w samochodzie.
- Faza odmrażania – trwająca 12 do 40 tygodni
Ruchomość stawu powraca samoczynnie, jednak pozostają ograniczenia ruchomości w poszczególnych kierunkach. Zmniejszają się dolegliwości bólowe. Dochodzi do zamrożenia przeciwnego barku.
Zamrożony bark – leczenie
Wybór metody leczenia uzależniony jest od fazy schorzenia. Im wcześniej rozpoczniemy rehabilitację tym mamy większy wpływ na szybki powrót pacjenta do zdrowia. Najważniejsze by pierwsze symptomy zamrożonego barku nie zostały zlekceważone przez pacjenta i potraktowane jako „samo przestanie boleć”. Równie ważna jest wczesna prawidłowa diagnoza i wczesna interwencja fizjoterapeutyczna. W procesie usprawniania wykorzystujemy metody terapii manualnej, terapie punktów spustowych, pracę w bruzdach mięśniowych, masaż tkanek głębokich i pracę z powięzią. Warto również zwrócić uwagę na ustawienie klatki piersiowej, przejścia szyjno-piersiowego oraz ustawienie głowy i barków ponieważ często dochodzi do powstania zespołu szyjno-barkowego. Kolejnym etapem rehabilitacji, równie istotnym jest samodzielna praca pacjenta w domu czyli autoterapia. To nic innego jak indywidualnie dobrany zestaw ćwiczeń w zależności od obrazu klinicznego pacjenta. Odpowiednio prowadzona rehabilitacja i profilaktyka pourazowa zapobiega wystąpieniu wtórnego zamrożonego barku.
W skrajnych przypadkach, kiedy rehabilitacja nie przynosi oczekiwanych efektów poprawy stosuje się zabiegi chirurgiczne, po którym również konieczna jest natychmiastowa rehabilitacja.
Jeśli dostrzegasz któryś z tych objawów u siebie nie lekceważ go! Zgłoś się do nas – pomożemy.
