fbpx

Metody pracy

Ortopedyczna Terapia Manualna wg IFOMPT jest wyspecjalizowaną dziedziną fizjoterapii, leczącą dysfunkcje  nerwowo-mięśniowo-szkieletowe. Terapia ta opiera się o wnioskowanie kliniczne (clinical reasoning) i zawiera wysoce specyficzne techniki manualne jak i ćwiczenia terapeutyczne takie jak : trakcje, kompresje, czy też poizometryczną relaksację mięśniową. Zbiór dziedzin, z których korzysta terapeuta manualny jest bardzo szeroki od biomechaniki, anatomii po neurofizjologię. Terapia prowadzona przez certyfikowanego terapeutę zawsze jest dobierana indywidualnie w oparciu o możliwości fizyczne oraz stan zdrowia pacjenta.

Dzięki terapii manualnej, pacjent może być leczony zarówno w ostrych/ pourazowych przypadkach jak i dolegliwościach odczuwanych przewlekle. Podejście determinowane jest przez dostępne dowody naukowe jak i biopsychosocjalny model indywidualnego pacjenta.”

Igłoterapia sucha , to metoda w której używa się igieł akupunkturowych. Często zamiennie nazywa się ten zabieg terapią mięśniowo-powięziową punktów spustowych za pomocą igieł (ang.: MTrPs). Przede wszystkim igłoterapia sucha to nie to samo co akupunktura, tak naprawdę pierwszym i ostatnim podobieństwem są igły ale później działanie i specyfika zabiegu znacznie się różnią.  W suchym igłowaniu naszym celem jest lokalizacja i nakłucie mięśniowo-powięziowych punktów spustowych. Podczas igłoterapii terapeuta manewruje igłą, natomiast zazwyczaj w akupunkturze igła po wbiciu zostaje nieruchoma.

Jeśli zastanawiacie się czy ból, który odczuwacie to akurat punkt spustowy to poniższe objawy mogą pomóc w diagnozie. Przede wszystkim ograniczenie ruchomości zarówno czynnej jak i biernej z powodu bólu, osłabienie siły danego mięśnia ale także promieniujący ból pojawiający się podczas palpacji, dotyku tego miejsca. Te objawy nie muszą ale mogą wskazywać że to właśnie trigger point. Sama terapia polega na wbiciu igły w zlokalizowany i zbadany wcześniej punkt spustowy. Następnie naszym celem jest redukcja reakcji drążeniowej na wbitą igłę. Tkanka mięśniowa często reaguje znacznym zmniejszeniem napięcia oraz redukcją objawów bólowych.

Istnieje wiele schorzeń w których zabieg suchego igłowania może być bardzo pomocny, to na przykład :

  • zespół pasma biodrowo-piszczelowego
  • kolano skoczka
  • Low back pain syndrom (ból przeciążeniowy dolnego odcinka kręgosłupa)
  • shin splints (zespół przeciążeniowy mięśnia piszczelowego przedniego)
  • łokieć tenisisty
  • łokieć golfisty
  • bóle głowy spowodowane napięciem mięśniowym
  • bóle przeciążeniowe mięśni

Kolejnym niezmiernie istotnym aspektem jest bezpieczeństwo i przygotowanie do zabiegu. Terapeuta powinien poinformować pacjenta o przebiegu zabiegu, dokładnie oczyścić powierzchnię skóry gdzie będzie wykonywana terapia, a także zabieg wykonywać w rękawiczkach.

Podsumowując

  1. Suche igłowanie to nie to akupunktura
  2. Podczas terapii suchego igłowania celem terapeuty jest nakłucie mięśniowo-powięziowych punktów spustowych.
  3. Efektem pożądanym w terapii jest zmniejszenie napięcia oraz dolegliwości bólowych w tkance mięśniowej.
  4. Zabieg musi być wykonywany w warunkach sterylnych i przez osoby do tego wykwalifikowane.

Terapia Wisceralna jest metodą leczenia holistycznego, która wspomaga przywrócenie równowagi pomiędzy układem mięśniowo-szkieletowym, narządami wewnętrznymi oraz naszym tanem emocjonalnym.

Nasz organizm to struktura, połączona systemem naczyń, powięzi, nerwów i

płynów. Dlatego poprzez pracę na jamie brzusznej, wpływamy nie tylko na poprawę

ukrwienia i odżywienie narządów w jej obrębie, ale także na normalizację napięcia w

całym ciele. Na stan organizmu duży wpływ mają również przewlekłe stany emocjonalne.

Poprzez połączenie narządów wewnętrznych z mózgiem, za pomocą m.in. nerwu

błędnego, w sytuacjach stresowych może dochodzić do napięć i skurczów w obrębie jamy brzusznej, co wielokrotnie sprzyja również dolegliwościom układu mięśniowo-

szkieletowego.

 

Wskazania do terapii wisceralnej:

  • choroby jelit, problemy trawienne
  • bolesne miesiączki
  • zaparcia
  • nietrzymanie moczu i stolca
  • problemy wysiękowe i obrzękowe
  • dolegliwości wątrobowe
  • dolegliwości żołądkowe (refluks, zgaga, żylaki przełyku)
  • dolegliwości woreczka żółciowego (piasek, kamienie)
  • przewlekłe i ostre bóle głowy i kręgosłupa
  • bóle stawów obwodowych (np. barków, bioder, kolan)

Medyczny Trening Terapeutyczny zgodnie z definicją jest metodą rehabilitacji ruchowej opartej na ćwiczeniach. Jest to dopełnienie procesu usprawniania pacjenta po urazie np. skręceniu stawu skokowego, jak również uzupełnienie i bardzo ważny element przygotowania motorycznego celem osiągnięciach lepszych wyników sportowych.  Metoda ta swój początek zawdzięcza rozwojowi rehabilitacji i  gimnastyki leczniczej. Metoda oparta jest na dowodach naukowych i wykorzystywana w wielu krajach Europy, a także na całym świecie.

Rehabilitację po urazie rozpoczynamy od standardowych metod, którymi pracujemy czyli od terapii manualnej, terapii tkanek miękkich, masażu, kinesiotapingu itp. MTT pełni bardzo ważną funkcję w końcowym etapie postępowania rehabilitacyjnego, ponieważ to właśnie ta metoda przygotowuje staw do pełnego obciążenia i powrotu do uprawianego sportu.  Przyczynia się do poprawy kontroli motorycznej, prawidłowego czucia głębokiego stawu, poprawy  schematu ruchu. Jedną z przyczyn nawracających kontuzji jest właśnie pominięcie w procesie usprawniania MTT. Dlatego odgrywa on bardzo ważną rolę. Aby wrócić do pełni sprawności potrzebujemy na nowo odtworzyć prawidłowe wzorce ruchowe i stopniowo wracać do aktywności fizycznej.

MTT charakteryzuje się tym, że łączy w sobie elementy terapii i treningu. Stosuje się tutaj metody zaczerpnięte z rehabilitacji jak również metody treningów stosowane u sportowców. Ze względu na indywidualny dobór ćwiczeń i obciążeń, MTT może być stosowany u osób początkujących, chorych, otyłych czy sportowców.

Dla kogo odpowiedni jest Medyczny Trening Terapeutyczny?

– osób po kontuzji

– rozpoczynających przygodę ze sportem

– prowadzących siedzący tryb życia

– osób starszych

– sportowców

– sportowców chcących poprawić swoje wyniki

– osób z obciążeniami kardiologicznymi, cukrzycą i nadwagą

– osób z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa

Elementy treningu funkcjonalnego :

  1. Diagnostyka funkcjonalna – ocena stanu funkcjonalnego pacjenta, ewentualne wyhamowanie dolegliwości bólowych, wyeliminowanie kompensacji, poprawa wzorców ruchowych
  2. Przygotowanie planu treningowego:

– dobór właściwych ćwiczeń na czas każdego treningu ze szczególnym uwzględnieniem stanu funkcjonalnego pacjenta

– eliminacja złych nawyków ruchowych jako kontynuacja procesu rehabilitacji

– utrwalanie i ulepszanie prawidłowych wzorców ruchowych

– poprawa mobilności, poprawa stabilności, wzmacnianie mięśni

– opracowanie i edukacja pacjenta w zakresie zadań domowych

– edukacja w zakresie kontroli motorycznej w życiu codziennym (np. prawidłowa pozycja siedząca, podnoszenie ciężkich przedmiotów z podłogi)

 

Następnie dobieramy  odpowiednie ćwiczenia, ustalamy ilość serii, ilość powtórzeń oraz ich intensywność – ciągle je modyfikując. Trening rozpoczynamy od zadań prostych – ćwiczeń w jednej osi,  powoli przechodząc do ćwiczeń złożonych z większą intensywnością. Rozpoczynamy od pracy na stabilnym podłożu, stopniowo wprowadzając niestabilne podłoże. Od zadań w zamkniętych łańcuchach mięśniowych do zadań w otwartych łańcuchach mięśniowych . Oczywiście cały czas zwracając szczególną uwagę na słuszność  i cel wykonywanych zadań, który chcemy osiągnąć.

Medyczny Trening Terapeutyczny charakteryzuje kompleksowość. Oznacza to, że trenuje się cały organizm, a nie tylko uszkodzoną strukturę. Dzięki temu można szybciej powrócić do pełnej sprawności i pracy. Systematyczny trening i nauczanie prawidłowych czynności motorycznych jest jedynym skutecznym i długotrwałym sposobem na  eliminowanie przyczyn dysfunkcji organizmu.

Podsumowując, jakie korzyści przynosi Medyczny Trening Terapeutyczny?

– eliminowanie dolegliwości bólowych

– realizacja zadań i celów treningowych

– odbudowa funkcji mięśni którymi są siła, wytrzymałość i koordynacja

– sprawne działanie aparatu torebkowo-więzadłowo-mięśniowego

– poprawa kontroli motorycznej

– eliminowanie kompensacyjnych schematów ruchowych

– zapobieganie wystąpieniu ponownych kontuzji

– poprawa samopoczucia i wydolności

– korekcja postawy ciała

– zmniejszenie ilości tkanki tłuszczowej

– osiąganie lepszych wyników sportowych.

Manipulacja powięzi (FM) jest to forma terapii manualnej zapoczątkowana przez włoskiego fizjoterapeutę Luigiego Stecco. Jest to bardzo skuteczna metoda stosowana zarówno przy leczeniu dolegliwości bólowych pochodzących z układu ruchu jak i z narządów wewnętrznych.

Terapię powięzi cechuje holistyczne tzn. całościowe podejście do organizmu człowieka. Dzięki temu terapia powięzi znajduje zastosowanie w przypadku przeróżnych dolegliwości i dysfunkcji układu ruchu. Manipulacja powięzi może mieć zastosowanie zarówno u pacjentów w stanie ostrym oraz przewlekłym.
Aby dokładnie zrozumieć terapię mięśniowo-powięziową potrzebne jest poznanie zagadnienia taśm anatomicznych oraz samej powięzi. Wspomniane taśmy anatomiczne składają się z mięśni oraz powięzi. Oplatają one nasz układ ruchu oraz organy wewnętrze jednocześnie regulując napięcie pozwalają na utrzymanie prawidłowej postawy, ruch i funkcjonowanie. Między różnymi tkankami tworzą się stany zapalne, „sklejenia” powięzi, które prowadzą do wspomnianych densyfikacji.

Budowę powięzi można najłatwiej porównać do budowy pajęczyny, która stanowi rusztowanie dla wszystkiego o znajduje się w naszym ciele. Zatem powięź łączy, osłania, oddziela wszelkie tkanki i narządy naszego organizmu. Powięź działa jak jeden organizm wysyłając informację do tkanek i narządów sygnalizując potencjalne uszkodzenia lub dysfunkcje. Zarówno urazy zewnętrzne, brak ruchu, zbyt duże obciążenie organizmu zarówno w sferze psychicznej jak i fizycznej może wpływać na funkcjonowanie powięzi

Zakłada ona istnienie konkretnych punktów w ciele człowieka zwanych centrami koordynacji (CC) oraz centrami fuzji (CF), które leżą na przebiegu sekwencji, przekątnych oraz spiral mięśniowo – powięziowych. Są to linie rozchodzenia się kompensacji oraz napięć kierunkowych w naszym ciele. Często po urazach, unieruchomieniach lub przeciążeniach dynamicznych lub statycznych dochodzi w punktach CC lub CF do zaburzeń zwanych densyfikacjami. Są to zgęstnienia luźnej tkanki łącznej charakteryzujące się ograniczeniem ślizgu tkankowego w  tej okolicy oraz bolesnością przy palpacji. Zmienione w ten sposób punkty nie są w stanie spełnić swojej roli i prawidłowo przekazywać napięć na kolejne struktury. Często wtedy pojawiają się: ból, uczucie „ciągnięcia” oraz ograniczenie ruchomości i osłabienie mięśni.

Tkanka powięziowa łączy strukturalnie jak i funkcjonalnie cały organizm człowieka, toteż zaburzenia z niej płynące rzutują często na sąsiednie regiony. Zdarza się, że bolesny obszar nie jest wcale powodem problemu a tylko jego ofiarą. Terapeuta FM po wnikliwym wywiadzie,  badaniu ruchowym oraz palpacyjnym jest w stanie znaleźć przyczynę problemu ,zlokalizować zaburzone punkty,  „zmanipulowć je” oraz przywrócić organizm do prawidłowego funkcjonowania. Jest to metoda globalnie patrząca na problem pacjenta,  bardzo uniwersalna i dająca poprawę na wielu płaszczyznach.

Terapia powięzi może mieć zastosowanie w następujących dolegliwościach:

  • choroby zwyrodnieniowe, choroby reumatyczne,
  • ból i dyskomfort odczuwany w mięśniach i stawach
  • ból kręgosłupa,
  • bóle układu ruchu niewiadomego pochodzenia,
  • zespoły bólowe (łokieć tenisisty, rwa kulszowa, rwa udowa, zespół cieśni nadgarstka).
  • migreny,
  • ból i dyskomfort w ciąży i po porodzie,
  • wysiłkowe nietrzymanie moczu
  • stany bólowe mięśni dna miednicy,
  • sztywność mięśni i przykurcze,
  • uczucie nadmiernego napięcia, przeciążenia
  • obrzęki.
  • blizny często będące przyczyną bólu
  • Przebyte kontuzje w przeszłości

Jest jedną z metod terapii manualnej, opracowanej pod koniec lat 90 tych przez prof. Von Piekartza, która skupia się na wszelkich składowych okolicy czaszkowo-żuchwowo-szyjnej.

Analizowana jest praca aparatu stawowego, mięśniowego i nerwów czaszkowych pod kątem funkcji aparatu żucia (stawu skroniowo-żuchwowego), układu okoruchowego, układu równowagi, krtani, gardła, języka i pozostałych narządów zmysłów.

Ta manualna metoda pracy łączy ze sobą interdyscyplinarną wiedzę z zakresu stomatologii, logopedii, okulistyki, laryngologii, dzięki temu pozwala na swobodną i niezbędną współpracę z tymi specjalistami. Tylko takie podejście, pozwala na najlepszy efekt terapeutyczny.

Choć na przestrzenie kilku lat, wiedza i świadomość o stawach skroniowo-żuchwowych znacznie się poprawiła, to wciąż w porównaniu z kręgosłupem czy kolanem jest minimalna. A staw ten nie dość że jego struktura anatomiczna jest nieszczególnie stabilna ( w dużym uproszczeniu można porównać do dwóch jajek mających się poruszać względem siebie), jako jedyny w ludzkim ciele musi pracować symetrycznie, to stres bardzo mocno zaburza jego funkcje. Mimo to pacjent rzadko samodzielnie trafia do naszego gabinetu ze świadomością tego problemu. A powinien…

Warto dodać, że jeżeli już pacjent wie, że jego problem dotyczy stawów skroniowo-żuchwowych i trafi do nas, to przebieg badania może go wprawić w konsternacje. Dlaczego? Bo usłyszy pytania, które do tej pory prawdopodobnie nie padły. Czy jeżeli pali papierosy, to po której stronie ust trzyma filtr? Jeżeli przeżuwa pokarm, to po której stronie częściej? Czy grał kiedyś na skrzypcach? Czy czuje zalegania w gardle? Czy czasem słyszy szumy uszne? A może generalnie słuch uległ pogorszeniu?

W trakcie zadawania pytań może się dowiedzieć, że żuchwa, która mocno rozbudowała się na przestrzeni kilku lat to wcale nie genetyka, a opieranie dłonią głowy przy pracy przed komputerem to nie norma.

Po przebrnięciu przez wywiad, zaczyna się badanie fizykalne. Trzeba otworzyć usta i pokazać zęby. Poruszyć żuchwą w górę w dół wprzód w tył w lewo w prawo. Okazuje się, że żuchwa może zbaczać i to wcale „nie tak ma być”. Zawsze warto dodatkowo zwrócić uwagę na postawę i ustawienie szyi. Od razu odpowiem na pytanie. Tak, ustawienie głowy i odcinka szyjnego a zwłaszcza górnej części, wpływa na funkcję żuchwy.

Po badaniu przychodzi czas na terapię. Tutaj jest dość skomplikowana sprawa bo każdy pacjent to trochę inna forma terapii, ale warto przygotować się na to, że terapeuta założy rękawiczki i będzie pracował przez jamę ustną. Nagle może się okazać, że żuchwa wcale tak nie trzeszczy, udało się mieć dobrze przespaną noc, a poranek nie był taki straszny jak dotychczas.

Mamy nadzieję, że nie przestraszyliśmy tym opisem. Warto pamiętać o stawach skroniowo-żuchowych bo w popularnym holistycznym podejściu do pacjenta, często zapomina się o żuchwie, i to nie tylko wśród fizjoterapeutów ale także stomatologów. Funkcjonowanie tego stawu warto sprawdzić również przed założeniem aparatu ortodontycznego, bo coraz częściej słyszy się, że zabieg który miał wyrównać i upiększyć uśmiech stał się początkiem koszmaru.

1) Zaburzenia w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych wywoływane są przez wiele czynników a ich diagnoza zawsze wymaga wykonania odpowiednich testów funkcjonalnych.

2) Ustawienie głowy i praca odcinka szyjnego kręgosłupa wpływa na stan stawów skroniowo-żuchwowych

3) Osoby cierpiące na zaburzenia opisane w artykule powinny skonsultować swoje dolegliwości z dobrym terapeutą.

4) Osoby planujące założyć aparat ortodontyczny zaleca się aby były pod kontrolą fizjoterapeuty .